Vitamine K2 – belangrijk ter voorkoming en behandeling van ziekte

Vitamine K, nooit van gehoord! Dat is wat ik wel hoor en dat is heel erg jammer. Vitaminen hebben immers een sleutelrol in onze lichamelijke processen. De nieuwste wetenschappelijke onderzoeken laten zien dat vitamine K een belangrijke vitamine is in de strijd tegen Corona en de gevolgen van het virus. Hoog tijd om vitamine K eens nader te bekijken:

Wat is vitamine K en wat doet het voor ons
De relatie tussen vitamine K en D3
Vitamine K belangrijke rol ter voorkoming van complicaties bij Corona.
Hoe kom je aan vitamine K
Hoe weet je of je een vitamine K tekort hebt
Wat moet je doen bij een vitamine K tekort

Wat is vitamine K en wat doet het voor ons

Vitamine K is een vetoplosbare vitamine. Je hebt dus vet nodig om deze vitamine te kunnen opnemen. Er zijn 2 types vitamine K:

K1, ook wel fyllochinon
K2, ook wel menachinon

Vitamine K is een essentiële voedingsstof, hetgeen betekent dat we niet zonder kunnen. Het lichaam kan vitamine K niet lang opslaan en het moet regelmatig worden aangevuld door de juiste voeding.

Je hebt vitamine K nodig voor de aanmaak van bepaalde eiwitten die zorgen voor:

de beïnvloeding op de bloedstolling (niet zomaar slikken als je al bloedverdunners gebruikt dus!)
remming van de kalkafzetting in de vaatwand en bescherming van de vaatwand
aanmaak en onderhoud van botweefsel en gebit
bescherming van zachte weefsels, zoals longweefsel, kraakbeen, bloedcellen, nierweefsel en milt
regulatie van celdeling, celspecialisatie en celtransport
beschermt tegen celdood
vermoedelijk actief bij herstelprocessen in bloedvaten, ogen, zenuwcellen, bloedplaatjes, nieren en lever

Gaan er al wat belletjes rinkelen?

Door onderzoek is gebleken dat vitamine K2 belangrijker is voor de gezondheid van boten, kraakbeen en bloedvaten dan vitamine K1. Dat komt omdat vitamine K2 beter wordt verdeeld over het lichaam.

De relatie tussen vitamine K en D

Vitamine D stimuleert de aanmaak van een stof dat heet osteocalcine. Dit is nodig voor de aanmaak en onderhoud van botten en gebit. Het verhoogt de beschikbaarheid van calcium. Met name vitamine K2 zorgt voor omzetting van calcium om dit te kunnen transporteren naar het botweefsel. Ofwel vitamine K helpt vitamine D om te zetten zodat deze kan zorgen dat calcium in de botten komt.

Belangrijke rol ter voorkoming van complicaties bij Corona

Rob Jansen van het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen: Hoe lager het vitamine K-gehalte hoe meer problemen je lijkt te krijgen als je het coronavirus onder de leden hebt.

Ton Dofferhoff, internist-infecioloog aan het CWZ Nijmegen: Coronapatiënten die het slecht doen – overlijden of aan de beademing komen – hebben een ‘beduidend lagere’ vitamine K-spiegel dan mensen die het goed doen. Risicogroepen – mensen met hart- en vaatziekten of diabetes hebben vaak ook een te lage vitamine-K status.

Corona, longproblemen en vitamine K

Bij Corona hebben sommige mensen veel longproblemen. Wanneer het virus binnendringt in de longen reageert het met een ontsteking. Dit is een immuunreactie van het lichaam om het virus weg te werken. Wanneer je niet voldoende vitamine D hebt kan de immuunreactie niet worden uitgeschakeld en blijft de ontsteking te lang actief. Het longweefsel kan kapot gaan. Als het zachte longweefsel kapot gaat heb je vitamine K nodig om het weefsel te helpen herstellen. Als er m.n. vitamine K2 tekort is heeft het lichaam niet meer de grondstoffen om het longweefsel te herstellen. Met alle gevolgen van dien. Zie bronnen onderin dit artikel.

Corona, hart- en vaatproblemen en vitamine K

Sommige mensen hebben problemen met de bloedstolling. Een lage vitamine K-status kan leiden tot een verstoorde bloedstolling. Dit leidt tot kleine losse stolsels in het bloed en daarmee tot complicaties.

Corona, obesitas en vitamine K

Obesitas gaat heel vaak samen met een tekort aan vitamine K. Vitamine K is een vetoplosbare vitamine. Het probleem is dat hoe meer vetcellen men heeft des te meer dit vitamine K wordt opgeslagen in de vetcellen. Het is dan niet voorhanden in het bloed dat een transportfunctie heeft en daarmee zorgt dat het op de juiste plaats in het lichaam terechtkomt. Het kan ook niet worden bewerkt in de lever. Vitamine K kan dan niet geactiveerd worden en dit geeft vervolgens weer een verstoring in de bloedstolling. Dit is een lastig chemisch proces dat nog niet gemakkelijk is op te lossen in acute gevallen. Je bent bijvoorbeeld niet in 1 dag 20 kg afgevallen.

Natuurlijk zijn vitamine D en K niet de enige vitaminen in de strijd tegen complicaties als gevolg van Corona. Duidelijk is wel dat zij een zeer belangrijke rol spelen.

Wat je zelf preventief kunt doen: hoe kom je aan vitamine K

Vitamine K1 is voornamelijk afkomstig van plantaardige voeding, vooral groene bladgroenten, ook in andere groenten, granen en fruit, plantaardige oliën en ook in algen. Dan eet je de vorm vitamine K1 die later in de darmen omgezet wordt in vitamine K2.

Vitamine K2 komt in kleine hoeveelheden ook voor in vlees, lever, (gefermenteerde) zuivelproducten zoals kaas en yoghurt, eieren en in natto, een japans gefermenteerd sojaproduct. Vitamine K2 wordt in de darmen aangemaakt uit vitamine K1. Een goed functioneren van de darm is dus erg belangrijk.

In ons westerse voedingspatroon bestaat Vitamine K voor 90% uit slechter opneembaar K1 en voor 10% uit K2 dat wel goed wordt opgenomen.

Nu je weet waar je vitamine K vandaan haalt, kun je alvast beginnen hier aandacht aan te besteden in je voeding.

Er zijn onderzoeken gedaan naar de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) vitamine K die wij nodig hebben. Dit is gebaseerd op wat gezonde mensen nodig hebben. Bij ziekte is dus meer vitamine K nodig. Een teveel aan vitamine K komt heel weinig voor. Er is geen maximum inname bekend omdat tot op heden daar nog geen aanleiding toe is.

ADH Vitamine K (K1 en K2)

Volwassenen: 75 mcg ( of 1-1,5 mcg per kg lichaamsgewicht per dag)
Kinderen in het algemeen: 35 mcg

Ontstaan van tekorten

Tekorten ontstaan wanneer:

we te weinig vitamine K uit onze voeding halen
vitamine K in de darmen niet kan worden omgezet naar K2
een hogere behoefte aan vitamine K

Overige oorzaken vitamine K-tekort:

Er is door ziekte een hogere behoefte aan vitamine K
Veel overgewicht. Vitamine K wordt opgeslagen in vetcellen en bereikt daardoor niet de juiste plaats om zijn werk te doen
Volwassenen die langdurig antibiotica gebruiken kunnen een vitamine K-tekort krijgen. Antibiotica doden immers bacteriën in de darm. Daardoor vermindert het vermogen om vitamine K aan te maken. Buiten het risico op antibiotica-resistentie is het om deze reden belangrijk om niet te snel naar antibiotica te grijpen. Overigens werken antibiotica niet bij een virus, hooguit helpen ze bij de complicaties.
Pasgeboren baby’s kunnen tekort hebben omdat zij deze tijdens de zwangerschap te weinig binnenkrijgen. Het kan niet via de placenta worden aangevoerd en kan dus ook niet worden opgeslagen. Bovendien heeft de baby nog te weinig darmbacteriën om voldoende vitamine K aan te maken. Zij hebben daardoor kans op ernstige bloedingen. Daarom krijgen zij na de geboorte vitamine K druppeltjes samen met vitamine D als er borstvoeding wordt gegeven. In flesvoeding zijn deze al toegevoegd.
Mensen met bloedverdunners en hoge doses salicylaten (in medicatie)
Mensen met chronische maagdarmziekten dat zorgt voor slechte vitamine K opname
Mensen die via een andere manier dan het maagdarmstelsel voeding krijgen, zoals via een katheter

Wat gebeurt er bij een tekort

De bloedstolling is niet optimaal
Het lichaam maakt zelf prioriteiten. Bij een tekort zorgt het ervoor dat bepaalde weefsels geen of minder toevoer van vitamine K krijgen. Je ontwikkelt dan bijvoorbeeld osteoporose en/of krijgt verkalking aan de bloedvaten

Vitamine K kan ter preventie worden ingezet bij de volgende ziektebeelden:

Hart- en vaatziekten
Osteoporose
Insulineresistentie en diabetes type 2
Ziekte van Crohn en andere maag-darmaandoeningen
Kanker
Hersenfuncties
Chronische nierziekte

Wat te doen bij een vermoeden van een tekort

Allereerst check je of je voldoende vitamine K door je voeding binnenkrijgt: minimaal 500 gram groenten per dag. Bij ziekte zelfs meer. Maak een afspraak met een leefstijldeskundige of een natuurgeneeskundig therapeut zoals ik als je dat moeilijk vindt.

Je kunt zonder problemen een goede kwaliteit Vitamine D3 (zie mijn blog over vitamine D3) met K2 in druppels innemen. Ben je gezond dan kun je niet zo snel overdoseren. Wil je zeker zijn van een goede kwaliteit bestel ze dan bij de apotheek of bij een erkende therapeut zoals ik. Begin NIET aan suppletie op eigen houtje als je bloedverdunners of andere medicatie gebruikt. Overleg dan ALTIJD met je arts.

Je kijkt naar de klachten die ik bovenstaand heb opgesomd. Neem contact op met de huisarts voor bloedonderzoek. Deze laat bepalen wat de bloedspiegel is van gecarboxyleerd en niet-gecarboxyleerd osteocalcine. Dit is een gevoeliger meetinstrument dan stollingsparameters.

Tot slot: leefstijl belangrijk ter voorkoming van ziekte en complicaties bij ziekte

Gezien onze westerse leefstijl hebben grote groepen mensen tegenwoordig een tekort aan vitamine K. Dit zou een verklaring kunnen zijn voor vele chronische ziekten die vanzelfsprekend lijken naarmate we ouder worden maar die dat in werkelijkheid niet zijn. Het is heel goed mogelijk gezond oud te worden. De natuur heeft ons daarin al duizenden jaren voorzien. Gezonde voeding met voldoende vitamine K, maar ook andere voedingsstoffen, kunnen preventief worden ingezet bij voorkoming van ziekten of bij voorkoming van complicaties. Een goed voorbeeld is een virus als COVID-19 waar het lichaam niet helemaal bekend mee is. Vitamine K is natuurlijk niet de enige voedingsstof dat helpt. Het werkt samen met vele andere stoffen in het lichaam die allemaal hun eigen bijdrage leveren.

Een gezonde leefstijl hanteren is wat je zelf kunt doen. Het is het goedkoopste middel om gezond te blijven en weer gezond worden. Het zorgt er ook voor dat ons zorgstelsel onnodig belast wordt en hoge kosten kunnen daarmee worden voorkomen. Voorkomen is immers sneller en goedkoper dan genezen. Voor jou maakt het het leven ook een stuk aangenamer. Dat is natuurlijk het allerbelangrijkste.

Bronnen:

Dofferhoff, A. S. M., Piscaer, I., Schurgers, L. J., Walk, J., Ouweland, J. M. W. van den, Hackeng, T. M., Jong, P. A. de, Gosens, R., Lux, P., Daal, H. van, Maassen, C., Maassen, E. G. A., Kistemaker, L. E. M., Vermeer, C., Wouters, E. F. M., & Janssen, R. (2020). Reduced Vitamin K Status as A Potentially Modifiable Prognostic Risk Factor in COVID-19. https://doi.org/10.20944/preprints202004.0457.v2

Binnen de leefstijlgeneeskunde is voldoende onderzoek beschikbaar over het belang van vitamine K. Daarvoor heb ik verschillende onderzoeksbronnen binnen de leefstijlgeneeskunde geraadpleegd.