We hebben het er zo vaak over, we weten dat ze in onze voeding zitten maar wat zijn vitaminen eigenlijk en wat doen ze voor je?
Wat zijn vitaminen?
Vitaminen vallen onder één van de groepen moleculen die de lichaamscellen nodig hebben om te kunnen functioneren. Ze vallen onder de groep micronutriënten. Vitaminen zijn hulpvoedingsstoffen. Ze zijn in kleine hoeveelheden nodig voor de stofwisseling en groei van ons lichaam. Zij regelen lichamelijke processen. Zij beïnvloeden deze processen door chemische reacties in en om de cel.
Vitaminen zijn een soort sleutel in een muziekdoosje. Als je de sleutel hebt kan het muziekdoosje worden opgedraaid en gaat de muziek spelen. Zonder sleutel geen muziek, bij te weinig opgedraaid zijn krijg je een deuntje dat steeds langzamer gaat en uiteindelijk wordt het stil. Zo werkt het in je lichaam ook. Je hebt alleen veel meer verschillende sleuteltjes nodig.
Vitaminen worden onderverdeeld in 2 groepen:
Wateroplosbaar betekent dat ze in waterige stoffen worden opgenomen. Wateroplosbare vitaminen worden ongeveer 3 dagen in ons lichaam opgeslagen. Dat betekent dat we deze op regelmatige basis binnen moeten zien te krijgen. Wateroplosbare vitaminen worden opgenomen in de darmen. Een teveel wordt uitgescheiden via de urine.
Vetoplosbare vitaminen worden tegelijk met vetten uit voeding opgenomen door de ingewanden. Ze worden opgenomen in bepaalde cellen van ons lichaam of in de lever. Alhoewel zij langer kunnen worden opgeslagen door het lichaam moeten ook deze regelmatig worden aangevuld.
Waar komen vitaminen vandaan?
Bij iedereen is wel bekend dat vitaminen voornamelijk uit voeding gehaald worden. Slechts enkele vitaminen worden door ons lichaam zelf aangemaakt. Vitamine D halen we een klein beetje uit voeding en halen we voornamelijk door voldoende zonlicht op de blote huid. Water en waterachtige voeding zijn dus belangrijk voor wateroplosbare vitaminen. Vetoplosbare vitaminen, de naam zegt het natuurlijk al, hebben vet nodig om in op te lossen. Je moet dus voldoende en de juiste vetten eten.
Er is geen enkel voedingsmiddel dat ons alle benodigde vitaminen levert. Daarom is het zo belangrijk dat je voldoende variatie in je voeding aanbrengt. Vitaminen alleen kunnen ook niets maar ze werken samen met andere voedingsstoffen.
Hoeveel heb ik nodig?
Voor alle voedingsstoffen geeft de Gezondheidsraad (een adviescollege van de regering) een aanbevolen dagelijkse hoeveelheid aan, het ADH. Deze aanbeveling wordt gedaan op basis van wat gezonde mensen nodig hebben om goed te kunnen blijven functioneren. De ADH wordt regelmatig aangepast door het opdoen van nieuwe inzichten.
Wanneer je gestresst, zwanger of ziek bent en/of medicijnen gebruikt heeft dit invloed op je vitaminen behoefte. Ook als je ouder wordt maakt het lichaam vaak steeds minder stoffen zelf aan. Dan is de ADH dan niet voldoende. Het voedingspatroon moet dan worden aangepast. Als dat onmogelijk is of te ingewikkeld dan kun je een supplement overwegen. Omdat variatie belangrijk is, is het beter om niet zomaar zelf met gespecialiseerde suppletie aan de slag te gaan. De vitaminen in het supplement kunnen immers impact hebben op het functioneren van je hele systeem. Een algemeen vitaminen- en mineralen complex van goede kwaliteit beveel ik dan wel aan. Je kunt natuurlijk ook een afspraak maken met een deskundige zoals ik, die jou hierin begeleidt. Dan krijg je een op jouw situatie aangepast advies.
Hoe weet ik of ik voldoende binnen krijg?
Dat is lastig te zeggen. Vaak heb je bij een tekort allerlei vage klachten, van pijntjes, vermoeidheid, malaisegevoel, vaker verkouden of ziek zijn tot depressieve gevoelens enzovoort.
Soms kun je via de huisarts een bloed- of urinetest laten doen. Deze tests zijn vaak beperkt. In mijn praktijk kan ik meten of en van welke vitaminen je eventueel tekort hebt. Ik zal je dan een passend en dus persoonlijk voedingsadvies meegeven. Wanneer nodig geef ik je ook een supplementadvies of andere natuurlijke hulpmiddelen. Belangrijk is dat ook de oorzaak van je klachten wordt opgeheven. De oorzaak hoeft niet alleen te komen doordat je te weinig vitaminen binnen krijgt maar ook door een verhoogde behoefte. Het kan ook zijn dat je bepaalde voedingsstoffen om de één of andere reden niet goed opneemt. Daar gaan we samen naar kijken. Als je wilt kun je meteen een afspraak maken.
Hoe weet ik of ik het juiste vitaminen-supplement gebruik?
Niet alle supplementen hebben dezelfde impact. Er zijn nogal wat verschillen in dosering, combinatie, samenstelling, allergie-gevoeligheid, kwaliteit en herkomst. Bovendien is de werkzame stof belangrijk. Sommige stoffen worden niet goed opgenomen in het lichaam en dan heb je er niets aan. Let dus op bij goedkope merken. Ze zijn niet voor niets zo goedkoop.
Wanneer je klachten hebt ben je beter gebaat bij een supplement dat het lichaam niet eerst zelf hoeft om te zetten naar de chemische variant die het werk doet. Er zijn supplementen waar meteen het werkzame bestanddeel in zit. Ook de juiste combinatie innemen is belangrijk. Teveel ingenomen stof kan van invloed zijn op de werkzaamheid van een andere voedingsstof. De juiste combinatie is nodig om te voorkomen dat je van de regen in de drup komt. Het gaat dan vaak om supplementen die hoger in prijs zijn, maar wél beter hun werk doen. Dit vraagt uiteraard om specialistische kennis. Het spaart je veel geld uit en mogelijk ellende als je gebruik maakt van deze kennis door een bezoek aan een professional zoals ik. En weet dat aanpassen van je voeding en leefstijl altijd eerst komt!
